نیکی کریمی با تهیه کنندگی فیلم «آذر» به طور رسمی وارد این حرفه شد، چراکه پیش از این روی فیلم های خود سرمایه گذاری می کرد یا تهیه کنندگی آن را برعهده داشت، ولی
گفت وگو با نیکی کریمی راجع به حواشی «آذر»
عبارات مهم : سینما
نیکی کریمی با تهیه کنندگی فیلم «آذر» به طور رسمی وارد این حرفه شد، چراکه پیش از این روی فیلم های خود سرمایه گذاری می کرد یا تهیه کنندگی آن را برعهده داشت، ولی کریمی در مقام تهیه کننده فیلم «آذر» به کارگردانی محمد حمزه ای وارد مسیری شد که چندان راحت نیست.
این حرفه از سینما، تاکنون در کشور عزیزمان ایران از سوی مردان هدایت می شده است و طبعا فضا جهت ورود یک تهیه کننده زن چندان راحت نیست. ناهمواری راه زمانی زیاد به چشم می آید که هنگام دریافت کمک های مالی یا وام، تخصیص داده شده است یافتن وقت مناسب جهت پخش فیلم و… یک تهیه کننده خارج از فضای عرف مردانه پشت خط قرار بگیرد. گذشته از آن «آذر» حواشی ای هم داشت که کمی تلخ به نظر می رسید. با فرونشستن هیجانات و بیانات راجع به این فیلم، به سراغ نیکی کریمی، بازیگر و تهیه کننده و سعید پاکستانی، جانشین تهیه کننده «آذر» رفتیم و راجع به فیلم و حاشیه های پیرامونش گفت وگو کردیم.
چه شد که فیلم «آذر» را تهیه کردید؟
می خواستم فیلمی با محوریت پرسشها زنان تهیه کنم با فیلم سازی که می خواهد وارد سینما شود. در چند جشنواره داخلی و خارجی داور بودم و می دیدم که چقدر فیلم سازان جوان با انرژی و خلاقیت کار می کنند. واقعیت این است که الان با تجربه ای که در یک سال گذشته کسب کرده ام، متوجه شدم که این قضیه خیلی مهم است که یک کارگردان با چه بضاعتی می خواهد فیلم اول خود را شروع کند. سینما و فیلم سازی کار مشکل است و به آسانی نمی توان جهت هر موردی ریسک کرد.
گفت‌وگو با نیکی کریمی راجع به حواشی «آذر»
منظورتان این است گذشته و چگونگی فعالیت کارگردان فیلم اولی نقش مهمی بازی می کند؟
کاملا. شما هنگامی که فیلمی خوب می بینید، متوجه می شوید که چقدر دانش، سطح آگاهی و حتی نحوه زندگی فیلم سازش بر اتمسفر و فضای فیلم تأثیر می گذارد.
شما کارگردانی را با فیلم مستند «داشتن و نداشتن» شروع کردید و همین طور پیش رفتید تا امروز که بعد از ساخت چندین فیلم، تهیه کنندگی حرفه ای در سینما را تجربه کرده اید. واقعیت این است اگر از منظر حقوق زنان و مطالباتی که زنان در جامعه ما دارند، کارهای شما را بررسی کنیم، به شکل بطئی و مستمر به پرسشها و پرسشها زنان پرداخته اید و درعین حال خود را به عنوان «فمینیست» مطرح نمی کردید. به عبارت دقیق زیاد نگاهی صلح آمیز داشته اید، ولی در فیلم «آذر» مطالبات شما شکل صریح تری به خود گرفته. به این معنا که اگر در فیلم «شیفت شب» شخصیت مهم زن فیلم دست آخر با آغوش باز همسرش را می پذیرد، در «آذر» دیگر تن به شرایط موجود نمی دهد و طغیان می کند. آیا به این نقطه رسیده اید؟
به توصیه دقیقی اشاره کردید. من اتفاقا می خواستم یک فیلم فمینیستی تهیه کنم. به نظرم داستان «آذر» این پتانسیل را داشت. این دفعه این زن دیگر طغیان کرده هست. تصمیم من این بود که فیلمی راجع به زنی تهیه کنم که به دنبال هویت و شخصیت مستقل خود هست، ولی سنت های نادرست جلوی او را می گیرند.
جهت من مهم است که بدانم در این مسیر از نظر انگیزشی چه تجربیاتی کسب کرده اید تا به این نظر رسیدید؟
خب هر آدمی در مسیر زندگی خود، خیلی از پرسشها را در جامعه و اطراف خود می بیند. در کنار مشاهدات، سفررفتن، کتاب خواندن، فیلم دیدن، اخبار را پیگیری کردن و … من را به سمت فیلمی که می خواهم کار کنم می کشاند.
البته گفته می شود در این جامعه زن نیرومند بودن، چندان ساده نیست. بااین حال چگونه این مسیر را در سینما ادامه می دهید که کسی اعتبار شما نیست؟
یاد گرفته ام مبارزه کنم، ولی مبارزه کردن، معنای فریادزدن و غرزدن را نمی دهد. هرجا که مورد حمله واقع شدم، فهمیدم که راه را درست رفته ام. بنابراین ادامه می دهم.
نیکی کریمی با تهیه کنندگی فیلم «آذر» به طور رسمی وارد این حرفه شد، چراکه پیش از این روی فیلم های خود سرمایه گذاری می کرد یا تهیه کنندگی آن را برعهده داشت، ولی
مسیری را که پیموده اید، به نظر من به گونه ای بوده که آگاهانه پیموده اید؛ ولی جالب است در فیلم «آذر» یاد بازی تان در فیلم «سارا» افتادم. در فیلم «سارا» زن تلاش می کند با هر مشکل زندگی خود را حفظ کند؛ ولی در نهایت سارا آزرده از بی رحمی شوهرش ناگزیر منزل او را ترک می کند. «آذر» هم چنین فرجامی دارد. چرا؟
چند وقت پیش من، کامبوزیا پرتوی، یک روان شناس و یک جامعه شناس در یکی از روزنامه ها راجع به بازیگری و نقش های زنان در سینمای کشور عزیزمان ایران نشستی برگزار کردیم. در آخر آن جلسه به این نتیجه رسیدیم که هرچه از ساخت فیلم هایی مثل «باشو غریبه کوچک»، «هامون»، «سارا»، و «پری» می گذرد نقش های زنان ایرانی ضعیف تر می شود!
اتفاقا سؤال من این است که چرا؟
نمی دانم واقعا! این باید مطالعه شود که آیا زمانی زنان در فیلم های ما قهرمان بودند؛ ولی الان شخصیت های فیلم نامه ها همین طور ضعیف و ضعیف تر می شوند. به نظر می رسد جامعه عادت کرده این سال ها با سیمای زنان ضعیف ارتباط برقرار کند!
و بااین حال شما فیلم «آذر» را تهیه کردید. زنی که در این جامعه مردسالار جلوی زور می ایستد.
به «آذر» اعتقاد داشتم و آن را باور کرده بودم و برایم مهم بود که این قصه گفته شود تا زنانی که آن را می بینند، بخشی از وجود خود را روی پرده سینما ببینند؛ چون شخصیت آذر در زندگی کوتاه نمی آید و لزومی هم نمی بیند که در انتها در آن زندگی بماند. حتی این غرور را دارد که هنگامی که مادر شوهرش می گوید تو جهت این زندگی خیلی زحمت کشیده ای و این پول حق توست، قبول نمی کند. می دانید که در جامعه مادی این روزها زنان زیادی قربانی می شوند؛ چون از لحاظ مالی وابسته اند و روی پای خودشان نیستند؛ ولی در «آذر» دلم می خواست راجع به یک زن نیرومند فیلم بسازم. این ریسک را کردم و او شبیه شمایلی که این روزها مد شده، نیست.
بااین حال فکر می کنید که سینمای کشور عزیزمان ایران به شما به عنوان تهیه کننده این وقت را بدهد تا باز هم بتوانید از این نوع فیلم ها بسازید. اینکه در بخش شخصی نه در بخش دولتی چنین فیلم هایی بسازید، امکان بازگشت سرمایه را خواهید داشت؟ فکر می کنید که بتوانید دوباره ادامه دهید؟ چون در سینمای کشور عزیزمان ایران فیلم سازانی مانند تقوایی، امیر نادری و بیضایی این مسیر را پیموده اند که یا کوچیدند یا محکوم به سکوت شدند!
درحال حاضر در امسال با ماجراهایی که جهت پخش و اکران پیش آمده؛ مثل «فیلم سوزی» قضیه کمی پیچیده هست. دولت هم سروکاری با این قضیه ندارد. پخش کننده است که گزینش می کند و سینماها، شورای صنفی، این مداخله ها و تمام اتفاقاتی که می افتد؛ نه تنها من؛ بلکه همه فرزند ها داریم بازبینی می کنیم که چه فیلمی باید بسازیم تا بتوانیم ادامه بدهیم. این عنوان جهت بخش خصوصی، مثل من، که به جایی وابسته نیستند، واقعا سخت است.
شما هم به مبحث «فیلم سوزی» اعتراض دارید؟
نه تنها من بلکه همه ما به این حالتی که به آن «فیلم سوزی» می گویند، معترضیم. نزدیک به ٩٠ سالن از قبل از سوی بعضی افراد و فیلم های ارزش قبضه شده! به من و امثال من فقط ١٥ سالن می دهند.
گفت‌وگو با نیکی کریمی راجع به حواشی «آذر»
اصلا تعریف شما از تهیه کنندگی چیست؟ چگونه در این مسیر با جوانان و ایده های نو آنها کنار خواهید آمد؟
قطعا با فرزند هایی که بااستعداد هستند، دانش و شخصیت دارند، علاقه دارم کار کنم؛ چون شخصیت کارگردان خیلی مهم هست. قطعا از چنین افرادی حمایت می کنم. در این سال ها با جوانانی برخورد کرده ام که به من فیلم نامه داده اند و کارشان را دوست دارند و انگیزه دارند. دوست دارم با جوانان با استعداد کار کنم.
———————————————–
گفت وگو با سعید پاکستانی، جانشین تهیه کننده فیلم «آذر»
زن بهناز شفیعی، مربی موتورسواری فیلم «آذر»، در جایی اظهار کرده بود که دستمزد او را پرداخت نکرده اید. آیا درست است؟
از روز نخست ایشان جهت اموزش موتورسواری به فیلم پیوستند و زن کریمی همواره از ایشان حمایت می کردند و همه چیز به خوبی و خوشی گذشت. به محض آخر کار، دستمزد ایشان پرداخت شد و اسنادش هم موجود هست. من و زن کریمی و مدیر تولید فیلم از صحبت های غیرواقعی ایشان واقعا متأسف شدیم. منتها زن کریمی نمی درخواست کردند این صحبت ها منعکس شود، ولی بعدا که هجمه هایی صورت گرفت، من مجبور شدم جواب بدهم. ناچارم بگویم که همه آن اتفاقات جهت دار بوده و می درخواست کردند موجی راه بیفتد. شاید می درخواست کردند خودشان را مطرح کنند. ایشان آن چیزها را که در مصاحبه خود مطرح کرده بودند، تراوشات ذهنی خودشان بوده؛ به عنوان مثال ایشان گفته بودند من را به جشنواره فجر دعوت نکردند که چنین چیزی اصلا دست ما نیست.
نیکی کریمی با تهیه کنندگی فیلم «آذر» به طور رسمی وارد این حرفه شد، چراکه پیش از این روی فیلم های خود سرمایه گذاری می کرد یا تهیه کنندگی آن را برعهده داشت، ولی
به نظر شما یک مربی که موتورسواری یاد داده، اصلا می تواند در فیلمی مدعی باشد که در جشنواره دعوتش کنند؟
اتفاقا سؤال من هم همین هست. ایشان ناراحت بود که آیا من را دعوت نکردید، درحالی که به لحاظ حرفه ای در فیلم کاری نکرده بود؛ یعنی جزء عوامل حرفه ای سینما نیستند. در جشنواره فجر معمولا هفت، هشت نفر از بازیگران و عوامل حرفه ای؛ مثل فیلم بردار، صدابردار و … را دعوت می کنند، ولی تحلیل ایشان در ذهن خودشان این بود که باید در جشنواره دعوت می شدند!
آیا بعد از طرح این مسائل، بلافاصله زن کریمی پاسخ ایشان را نداد؟
چون زن کریمی حرفه ای واکنش‌ها کردند و به دنبال حواشی نبوده و نیستند. ایشان اعتقاد هستند که سوابق من روشن است ضمن اینکه نباید به حواشی توجه کرد.
اعتراض حمیدرضا آذرنگ را چگونه تحلیل می کنید؟
ایشان مصاحبه ای کردند که همه فرزند های پروژه شوکه شدند. همه شاهد بودند که از روزی که ایشان سر کار وارد شدند، بسیار پرانرژی وارد شدند و اتفاقا هم زن کریمی با مهر و لطف با ایشان واکنش‌ها کرده بودند و ایشان هم کارشان را انجام دادند و رفتند و واکنش‌ها ها بسیار دوستانه بود.
آقای آذرنگ گزینش اول شما بود؟
برای آن نقش کاندیداهای دیگری هم مطرح بودند. ایشان جزء گزینه های آخر بودند. دوستانی که آمده بودند به دلایل مختلفی مانند درگیربودن در پروژه های دیگر و … نتوانستند وارد پروژه شوند. آقای آذرنگ جزء آخرین هایی بودند که آمدند، ولی ایشان پرانرژی بودند و با نقش هم ارتباط برقرار کردند و نقش را دوست داشتند و علاقه داشتند کار کنند.
بعد مشکلی هنگام فیلم برداری به وجود نیامد؟
به هیچ وجه. همه چیز خوب بود و همه با انرژی مثبت کار می کردند.
گفت‌وگو با نیکی کریمی راجع به حواشی «آذر»
بعد مسئله از کجا پیش آمد؟
واقعا نمی دانم! چون زن کریمی از آن دسته تهیه کننده هاست که حواسش به همه است و اتفاقا چون بازیگر است به همه پیگیری می کرد، ولی ایشان به نظر من خیلی غیرحرفه ای عمل کرد؛ نمایش جشنواره را نیامد و وارد فاز تبلیغات هم که شدیم، من از خردادماه با ایشان حداقل پنج یا شش بار تماس گرفتم و جهت عکاسی با ایشان قرار گذاشتم. منتها هربار خلف وعده کردند و نیامدند. حتی پیامک های آن موجود هست. بعد هم هنگام افتتاحیه فیلم من خودم کارت دعوت جهت ایشان فرستادم که نیامد. جهت همه ما بسیار عجیب بود که گفت در تبلیغات فیلم جایی ندارم. به نظر من همه اینها جهت دار بود.
منظور آقای آذرنگ از اینکه «من در تبلیغات فیلم جایی ندارم» چه بود؟
نمی دانم! شما سردر سینما ها را دیدید؟ هم آقای آذرنگ هستند و هم آقای سیدی و هم زن کریمی. در تیزر و آنونس هم همین طور. در ٨٠ درصد پوسترهای تبلیغاتی تصویر ایشان هست. فقط در پوسترها و بیلبوردهایی نیستند که نظر اسپانسر اعمال شده. یعنی اسپانسر خواسته بود فقط تصویر زن کریمی باشد. آنها هم جهت خودشان دغدغه هایی دارند.
پرسشها بعد از فیلم برداری به وجود آمد. علت آن چه بود؟
دلیل مهم این بود که کارگردان پرسشها فیلم را بعد از فیلم برداری رها کرد. تا زمانی که من بودم، ایشان می آمد و خواهش می کرد فیلم اولش را بسازد. مجوز کارگردانی نداشت و زن کریمی برایش گرفت و قول داد با همه وجود و با مسئولیت فیلم را بسازد. ولی برایش سریع بود. زن کریمی شخصا تمام مراحل تدوین، صداگذاری، لابراتوار و… را دنبال کرد. درحالی که وظیفه کارگردان هست. نه سر تدوین می رفت و نه صدا. یادم می آید آقای آبنار، صدابردار محترم فیلم قبل از جشنواره جهت صداگذاری به ایشان زنگ می زدند و نمی آمد. آقای همایون فر هم بسیار شاکی بود که کارگردانی به این بی مسئولیتی ندیده. بار همه مسئولیت ها افتاده بود روی دوش زن کریمی. به نظرم ساخت فیلم جهت ایشان در این ابعاد خیلی سریع بود. بار ها به علت اینکه ایشان نمی دانست چه می خواهد بگیرد معطل شدیم و صحنه های زیادی را دوباره فیلم برداری کردیم که می دانید جهت تهیه کننده چقدر هزینه دارد. اجاره دوباره لوکیشن و هزینه عوامل و بازیگران و…
در کارگردانی به طور میانگین صحنه های غیرقابل استفاده چقدر بود؟
مثلا صحنه قتل کلا چیز دیگری فیلم برداری شد. آقای خرقه پوش، تدوینگر فیلم تماس گرفتند و گفتند صحنه در نیامده و باید دوباره فیلم برداری شود.
هزینه زیادی مجبور شدید؟
بله. جهت تهیه کننده این تکرار واقعا سخت هست. معمولا کسی زیر بار نمی رود و می گویند همین است که هست. ولی زن کریمی می گفت باشد، بگیریم. می خواهم کار خوب شود. تازه بعضی از روزها کارگردان نمی دانست چه می گیرد. از قبل دکوپاژ نداشت. حتی در روزهایی آمادگی کار نداشت. درحالی که عوامل فیلم همه حرفه ای و درجه یک بودند. همان طور که گفتم برایش سریع بود. هم وقت فیلم برداری، حرفه ای عمل نکرد و هم الان در وقت اکران و واقعا واکنش‌ها ایشان به فیلم لطمه زد.
روزنامه شرق/ فرانک آرتا/
واژه های کلیدی: سینما | سینمای | جشنواره | پخش کننده | تهیه کننده | نیکی کریمی | اخبار فرهنگی و هنری
دانلود فایل ها
توجه: ممکن است تمام لینک های دانلود به دستور مقام قضایی حذف شده باشد...
